Ετοιμάζεται Πολωνική ΧΟΥΝΤΑ,μέσα στην Ε.Ε.;

Αφιέρωμα

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έστειλε επιστολή σε δύο υπουργούς της κυβέρνησης της Πολωνίας σήμερα για να εκφράσει την έντονη ανησυχία της σχετικά με μια τροπολογία στον νόμο για τον έλεγχο των κρατικών μέσων ενημέρωσης στη χώρα, δήλωσε εκπρόσωπος της Κομισιόν, εν μέσω των αντιδράσεων για τον πολιτικό δρόμο που παίρνει πλέον η Βαρσοβία.

Η τροποποίηση του νόμου για τα ΜΜΕ στην Πολωνία εκχωρεί στον υπουργό Οικονομικών την εξουσία να διορίζει τους επικεφαλής της δημόσιας ραδιοφωνίας και τηλεόρασης της Πολωνίας και η σχετική τροπολογία κατατέθηκε στη Βουλή της χώρας από το κυβερνών συντηρητικό και εθνικιστικό κόμμα του Νόμου και της Δικαιοσύνης (PiS).

"Η ελευθερία και η πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης έχουν ζωτική σημασία για μια πλουραλιστική κοινωνία σε κάθε κράτος μέλος που σέβεται τις κοινές αξίες στις οποίες θεμελιώνεται η [Ευρωπαϊκή] Ένωση", αναφέρει ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Φρανς Τίμερμανς στην επιστολή.

Η πολωνική κάτω Βουλή ενέκρινε την τροπολογία αυτή το απόγευμα (232 ψήφοι υπέρ, 152 κατά, 34 αποχές), όπως μετέδωσε το πολωνικό πρακτορείο ειδήσεων PAP. Για να τεθεί σε ισχύ, απαιτείται ακόμη να εγκριθεί από την άνω Βουλή και να υπογραφεί από τον πρόεδρο.

Η τροπολογία αυτή μεταξύ άλλων τερματίζει, με άμεση ισχύ, τις θητείες των σημερινών προέδρων των διοικητικών συμβουλίων όλων των φορέων των πολωνικών δημόσιων ΜΜΕ.

Επικριτές της κυβερνητικής πρωτοβουλίας τονίζουν ότι αποτελεί μέρος των σχεδίων του PiS προκειμένου να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο των δημόσιων ΜΜΕ.

Το ευρωσκεπτικιστικό PiS, που διαδέχθηκε την κεντρώα κυβέρνηση επιτυγχάνοντας σαρωτική νίκη στις εκλογές του Οκτωβρίου, απορρίπτει τις επικρίσεις ότι οι πολιτικές που προωθεί υπονομεύουν τη δημοκρατία στην Πολωνία. Το κόμμα λέει ότι έχει καθαρή και ευρεία εντολή για την αναμόρφωση της χώρας για να αντανακλώνται οι καθολικές της αξίες και για να ανακτήσει η Βαρσοβία μέρος της εθνικής της ανεξαρτησίας που έχει εκχωρηθεί στις Βρυξέλλες.

Η επιστολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ζητεί από τους υπουργούς Εξωτερικών και Δικαιοσύνης της Πολωνίας να εξηγήσουν εάν και πώς το νέο νομικό πλαίσιο συνάδει με τους κανόνες της ΕΕ για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, διευκρίνισε εκπρόσωπος της Κομισιόν.

Το PiS επιδίωκε εδώ και καιρό να προχωρήσει σε εκ βάθρων αλλαγές των κανόνων σχετικά με τα δημόσια ΜΜΕ, ώστε αυτά να προασπίζουν αυτά που το κυβερνών κόμμα θεωρεί εθνικά συμφέροντα. Το σχέδιο νόμου για αυτό δεν έχει ακόμη καταρτιστεί, αλλά η σημερινή κυβέρνηση έχει κάνει σαφές πως σχεδιάζει να "αποπολιτικοποιήσει" τα δημόσια μέσα ενημέρωσης και να απολύσει όποιον δημοσιογράφο θεωρεί ότι έχει πολιτική στράτευση.

Την περασμένη εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέφρασε ανησυχία για την αλλαγή των κανόνων που διέπουν τον καθορισμό της σύνθεσης και τη λειτουργία του Συνταγματικού Δικαστηρίου και κάλεσε να αναβληθεί η θέσπισή τους.

Η Κομισιόν προγραμματίζει να συζητήσει τις πρόσφατες εξελίξεις στην επόμενη συνάντηση των Επιτροπών, την 13η Ιανουαρίου.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές στους δρόμους τρεις βδομάδες τώρα, πυρ ομαδόν από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, αυστηρές επικρίσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κατακραυγή από διεθνείς οργανώσεις και κινήματα πολιτών που μιλούν για το «τέλος της δημοκρατίας» στην Πολωνία.

Πώς κατάφερε το κυβερνών υπερσυντηρητικό και εθνικιστικό Κόμμα Νόμου και Δικαιοσύνης να στρέψει σχεδόν τους πάντες εναντίον του και να βυθίσει τη χώρα σε πολιτική και θεσμική κρίση, λιγότερο από δύο μήνες μετά την πανηγυρική εκλογή του; Με μια άκρως αμφιλεγόμενη νομοθεσία-εξπρές για τη λειτουργία και τη σύνθεση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, που ουσιαστικά περιορίζει τον έλεγχο που θα μπορεί να ασκεί το σώμα των ανώτατων δικαστών στην ίδια την κυβέρνηση, αποφαινόμενο για τη συνταγματικότητα ή μη των νόμων που εκείνη προωθεί.

Η μεταρρύθμιση τίθεται άμεσα σε ισχύ, αφού υπερψηφίστηκε με τη γνωστή και μη εξαιρετέα διαδικασία του κατεπείγοντος στη Βουλή και φέρει πλέον την υπογραφή και του προέδρου της Πολωνίας, Αντρέι Ντούντα, που προέρχεται επίσης από το κυβερνών κόμμα. Εφεξής λοιπόν για τις αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου απαιτείται ενισχυμένη πλειοψηφία δύο τρίτων, αντί απλής που ίσχυε μέχρι πρότινος, ενώ για τις «σοβαρές» υποθέσεις θα πρέπει να παρίστανται 13 από τους 15 δικαστές, αντί για 9 όπως συνέβαινε ώς τώρα.

Εκτός από τις μεγάλες καθυστερήσεις που θα γίνουν πια κανόνας για τη λήψη αποφάσεων, η διαμάχη αφορά και τη σύνθεση του σώματος.

Η αυτοδύναμη κυβέρνηση της Μπεάτα Σίντλο όχι μόνο διόρισε πέντε νέους ανώτατους δικαστές δικής της επιλογής, που εγκρίθηκαν τυπικά από τη Βουλή, αλλά μπλόκαρε τον διορισμό των τριών από τους πέντε δικαστές που είχε εκλέξει το προηγούμενο Κοινοβούλιο υπό την κυβερνητική πλειοψηφία τής -αντιπολιτευόμενης πλέον- Πλατφόρμας Πολιτών.

Εγείροντας διαδικαστικά προσχήματα, ο πρόεδρος Ντούντα αρνήθηκε να τους ορκίσει, σε αντίθεση με τους πέντε εκλεκτούς δικαστές της κυβέρνησης, στους οποίους όμως το ίδιο το Συνταγματικό Δικαστήριο αρνείται να αναθέσει την εξέταση υποθέσεων. Μύλος, μ’ άλλα λόγια, και θεσμικό αδιέξοδο που απειλεί την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και οδηγεί τη χώρα σε ατραπούς αυταρχισμού, όπως καταγγέλλουν σύσσωμη η αντιπολίτευση και η κοινωνία των πολιτών.

«Είναι το τέλος της δημοκρατίας στην Πολωνία. Διέλυσαν τη χώρα», ξέσπασε στην Guardian o Ματέους Κιζόφσκι, από τους πρωτεργάτες των μαχητικών αντικυβερνητικών συλλαλητηρίων. «Αυτή είναι μόνο η αρχή. Το επόμενο βήμα θα είναι ο έλεγχος των ΜΜΕ και ο διορισμός του γενικού εισαγγελέα απευθείας από το υπουργείο Δικαιοσύνης», τόνισε θορυβημένη η ηγέτιδα του συνασπισμού της Ενωμένης Αριστεράς, Μπάρμπαρα Νοβάκα, υποστηρίζοντας πως το κυβερνών κόμμα βαδίζει στα χνάρια του ομοϊδεάτη του, εθνικιστική πρωθυπουργού της Ουγγαρίας, Βίκτορ Ορμπαν, σε επίπεδο όχι μόνο αυταρχισμού αλλά και προώθησης σκληρής ατζέντας για σειρά ευαίσθητων θεμάτων.

Εκτός από την εξαγγελθείσα «αναδιοργάνωση» των δημόσιων ΜΜΕ, κρατικών υπηρεσιών και στρατού, η κυβέρνηση Σίντλο έχει φέρει στη Βουλή νέο αντιτρομοκρατικό νόμο, που επικρίνεται σφοδρά για περιστολή ελευθεριών και δικαιωμάτων. Στην κρίση παρενέβη και ο πρώην πρόεδρος Λεχ Βαλέσα, ο οποίος ζήτησε να γίνει δημοψήφισμα για την προκήρυξη πρόωρων εκλογών, κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι υπονομεύει τα συμφέροντα της χώρας και τις δημοκρατικές αξίες.

Ομως ο ισχυρότερος πολιτικός στην Πολωνία, που πιστεύεται ότι κινεί παρασκηνιακά τα νήματα της εξουσίας, δεν είναι ούτε η πρωθυπουργός Σίντλο ούτε ο πρόεδρος Ντούντα, αλλά ο άνθρωπος που τους επέλεξε και δρομολόγησε την εκλογή τους: ο υπερσυντηρητικός Γιάροσλαβ Κατσίνσκι, πρόεδρος του Κόμματος Νόμου και Δικαιοσύνης, που είχε φροντίσει προεκλογικά να προϊδεάσει για τις σαρωτικές αλλαγές στο Συνταγματικό Δικαστήριο, αποκαλώντας τα μέλη του «συμμορία διαπλεκομένων», η οποία βάζει εμπόδια στην κυβερνητική πολιτική! Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέφρασε και χθες «ανησυχία» για τις εξελίξεις στην Πολωνία, τις οποίες θα συζητήσει στις 13 Ιανουαρίου.

Ο αντιπρόεδρος Φρανς Τίμερμανς, με επιστολή του στους Πολωνούς υπουργούς Εξωτερικών και Δικαιοσύνης, έχει ζητήσει να παγώσει η εφαρμογή της δικαστικής μεταρρύθμισης «μέχρι να απαντηθούν όλες οι ερωτήσεις σχετικά με τις επιπτώσεις για την ανεξαρτησία και τη λειτουργικότητα του Συνταγματικού Δικαστηρίου». Για να λάβει αποστομωτική απάντηση από τον υπουργό Δικαιοσύνης περί «εθνικής περηφάνιας» και «κυρίαρχης κυβέρνησης», που δεν επιτρέπει σε «εξωτερικούς θεσμούς να της επιβάλλουν το οτιδήποτε»...

Βίκυ Καπετανοπούλου

efsyn.gr